صنعت ساختمان چیست؟
صنعت ساختمان
صنعت ساختمان سازی از زمان‌های قدیم به عنوان یک صنعت سنتی و با بهره‌وری کم شناخته شده است.
بر اساس مطالعات اخیر این فرآیند زمان بر بوده و به کندی پیش می‌رفته است؛ اما با ورود تکنولوژی به صنعت ساختمان در دهه‌های اخیر با استفاده از قطعات پیش ساخته، ساخت ساختمان‌ها سریع‌تر به پایان می رسد.
صنعت ساختمان سازی – ساختمان چیست؟
ساختمان یا بنا سازه‌ای برای سکونت می‌باشد و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته میشود.
ساختمان محیط را به دو بخش درون و بیرون تقسیم می‌کند.
در معنای کلی هر سازه‌ای می تواند ساختمان نامیده شود. منظور از ساختمان، بناهای ساخته شده به وسیله مصالح بنایی همچون سیمان، آجر، گچ، آهن و… می‌باشد.
برخی از ساختمان‌ها از نظر بلندی‌شان طبقه‌بندی می‌شوند.
مثلا به ساختمان‌هایی که بلندی آن‌ها از اندازه مشخصی بیشتر باشد، ساختمان بلند مرتبه می‌گویند.
جالب است بدانید طبق مصوبه سال 1377 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به ساختمان‌های بالاتر از شش طبقه ساختمان بلند مرتبه می‌گویند.
همچنین به ساختمان‌های بسیار بلند برج یا آسمان خراش گفته میشود.
ساختمان‌های بزرگ با ارزش قدیمی بیشتر را عمارت می‌گویند.
صنعت ساختمان سازی – انواع ساختمان بر اساس اهمیت و نوع کاربرد
ساختمان‌ها بر اساس اهمیت و کاربرد در صنعت ساختمان به چهار گروه اصلی تقسیم بندی می شوند که عبارت اند از:
-
گروه 1 (ساختمان با اهمیت خیلی زیاد):
مراکز آتش نشانی، بیمارستان‌ها، مخابرات، نیروگاه‌ها، برج‌های مراقبت،تاسیسات آب رسانی، مراکز کمک رسانی، رادیو و تلویزیون، تاسیسات انتظامی و… .
-
گروه 2 (ساختمان با اهمیت زیاد):
این ساختمان‌ها نیز به 3 دسته تقسیم می‌شوند:
الف) آن دسته از ساختمان‌هایی که خرابی ناشی از آن موجب تلفات جانی و مالی زیادی می شود مثل فروشگاه‌های بزرگ، مدارس، سینماها و… .
ب) آن دسته از ساختمان‌هایی که باعث از دست رفتن ثروت ملی می‌شوند مثل مراکز نگهداری اسناد و مدارک ملی، موزه‌ها و… .
ج) آن دسته از ساختمان‌هایی که موجب آتش سوزی و آلودگی محیط زیست می شوند مثل مراکز سوخت رسانی، پالایشگاه‌ها و… .
-
گروه 3 (ساختمان های با اهمیت متوسط):
این دسته شامل همه ساختمان‌های مشمول آیین نامه، به جز ساختمان‌های اعلام شده در سه گروه دیگر می‌باشد.
مانند هتل‌ها، پارکینگ‌های چند طبقه، کارگاه‌ها، ساختمان‌های صنعتی ساختمان‌های مسکونی و اداری و تجاری و…
-
گروه 4 (ساختمان های با اهمیت کم):
این گروه از ساختمان‌ها نیز شامل دو دسته می‌شوند.
دسته اول مربوط به ساختمان‌هایی است که خسارت نسبتا کمی از خرابی آن‌ها ایجاد میشود و احتمال بروز تلفات انسانی در آن کم است مثل سالن‌های نگهداری دام و انبارهای کشاورزی.
دسته دوم هم ساختمان‌های موقتی هستند که بهره برداری از آن‌ها کمتر از دو سال است.
توسعه فعالیت‌های صنعت ساختمان
توسعه پایدار و محیط زیست در فعالیت‌های صنعت ساختمان توجه متخصصان امر را در اغلب کشورهای جهان به خود جلب کرده است.
از مشخصه‌های بارز و مشکل ساز صنعت ساختمان سازی کشور به کارگیری مصالح ساختمانی مدرن با استفاده از روش های ساخت و ساز سنتی است.
این شیوه ساخت و ساز در کشور نشان داده است که مشکلات کمی (برآورده نکردن نیازها) و کیفی (مقاومت مناسب ساختمان ها در برابر زلزله، کوتاهی عمر مفید بنا، فرسایش به علت عوامل اقلیمی، تولید ضایعات ساختمانی بیش از حد در حین اجرا، ناکارایی امکان بازیافت مصالح ساختمانی و غیره) را به همراه دارد.
علاوه بر این، استفاده از کارگران غیرماهر مهم ترین دلیل ناکارایی سیستم های رایج است. سازگار نبودن سیستم‌های ساختمان سازی رایج در کشور برای کارگذاری عایق حرارتی سبب هدر رفتن مقدار زیادی انرژی در بخش ساختمان میشود.
عوامل فوق مشکلات محیط زیست و توسعه پایدار در صنعت ساختمان سازی کشور است که نیازمند مطالعه و تحقیق و ارایه راهکارهای مناسب جهت تعیین معیاری برای انتخاب مصالح ساختمانی مناسب و سیستم‌های ساختمانی کارآمد برای اهداف مختلف و در اقلیم‌های متفاوت است.
علاوه بر این استفاده بیش از حد از منابع طبیعی نیز آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می کند.
سیستم‌های ساختمانی جدید
سیستم‌های ساختمانی جدید برای پاسخ گویی به نیازهای زیست محیطی و توسعه پایدار در صنعت ساختمان در اغلب کشورها (مثل تولید صنعتی، پیش ساخته، استفاده بهینه از مصالح ساختمانی، صرفه جویی در مصرف انرژی در صنعت ساختمان، امکان بازیافت مناسب مصالح ساختمانی و در نهایت اقتصادی کردن بخش ساختمان) شکل گرفته است.
از این نوع سیستم‌های ساختمانی می توان به سیستم ساختمانی قاب فلزی سبک اشاره کرد.
سیستم‌هایی که در دهه گذشته با توجه به مشخصات فوق در کشورهای پیشرفته به کار گرفته شد.
با مشخص کردن معیارهایی جهت به کارگیری این نوع سیستم‌های جدید ساختمانی با استفاده از امکانات بالقوه و بالفعل صنعت ساختمان کشور و معرفی قابلیت‌های این نوع سیستم‌های ساختمانی سبک، مخصوصا قاب فلزی سبک (Lightweight Steel Framing) یا (Light gauge Steel Framing) برای پاسخ گویی به بعضی از مشکلات فوق تجزیه و تحلیل شود.
برخی از اصطلاحات رایج در صنعت ساختمان
مواد مضاف بتنی: موادی هستند که خاصیت بتن تازه را تغییر می‌دهند.
U ناودانی: نوعی پروفیل که عمده مصرف آن در ساخت بادبند، پل‌ها و … استفاده میشود.
میلگرد: نوعی پروفیل با مقطع گرد و به صورت ساده و آجدار در کارهای بتنی مسلح و مهارها به کار می‌رود.
تسمه: با مقاطع مربع، مستطیل و برای ساخت درها، حفاظ‌ها و وصله‌ها در ساختمان به کار می‌رود.
چوب: در قدیم برای نعل درگاه و ساخت درب و پنجره و حالا برای ساخت درها و ساخت قالب استفاده میشود.
تخته فلزی: در کارهای آرایشی بنا، ساخت در، مبل و صندوقه بتن به کار می‌رود.
پارکت : فرآیندی از چوب که برای فرش کف ساختمان استفاده میشود.
شیشه ایمنی: نوعی شیشه با حداقل ضخامت 31 میلیمتر که هنگام شکستن خرد نمی‌شود.
شیشه: برای عبور نور و جلوگیری از هدر رفتن انرژی از ماده‌ای سیلیسی استفاده میشود.
بتانه: نوعی خمیر که عمده استفاده آن در شیشه است.
قیر: نوعی فرآورده نفتی که در عایق بندی ساختمان استفاده میشود.
اندود کاه گل: نوعی ملات برای عایق بندی ساختمان استفاده میشود.
سیمنت تایل: نوعی موزائیک که ملات آن با دقت ساخته شده و ویبره میشود.
رابیتس: نوعی توری به منظور نگه دارنده اندود در مقاطع با سطح نچسب و صیقلی است.
بتن سبک: نوعی بتن که در آن پودر آلومینیوم و پوکه اضافه شده به منظور عایق صوتی و غیر سازه ای استفاده میشود.
سیپورکس: آجرهای گچی که برای ساختن دیوار جداکننده یا سقف سبک به کار می‌رود.
پانل گچی: ملات گچی پیش ساخته برای جداسازی و عایق صوتی حرارتی استفاده میشود.
